Wie met brandveiligheid installaties te maken krijgt, wordt al snel geconfronteerd met normen. In een aantal artikelen leggen wij uit wat een norm precies is, wat het betekent het als een brandveiligheid installatie volgens een bepaalde norm is aangelegd, en welke verschillende normen er in Nederland allemaal worden toegepast.
Deel 1 van deze serie ging over de normen voor sprinklerinstallaties. U kunt dit artikel hier teruglezen. In dit tweede deel behandelen we de normen voor brandmeldinstallaties.
Wat zijn normen en wat is het nut ervan?
In het eerste deel van deze reeks zijn we hierop ingegaan. Om niet te veel in herhaling te vallen beperken we ons hier tot een korte samenvatting: normen zijn een verzameling van afspraken waarin is vastgelegd hoe een brandbeveiliging installatie ontworpen, aangelegd en/of onderhouden moet worden.
In de brandveiligheid branche dienen de normen als kwaliteitsstandaard en als leidraad voor de inspectie en certificering van technische voorzieningen. De erkende brandbeveiliging bedrijven volgen de van toepassing zijnde normen wanneer ze een brandbeveiliging installatie ontwerpen, installeren en onderhoud uitvoeren. Dit geeft u zekerheid over de kwaliteit, betrouwbaarheid en veiligheid van de installatie.
Normen voor brandmeldinstallaties
Brandmeldinstallaties zijn cruciaal om een beginnende brand vroeg te kunnen signaleren en melden. Een brandmeldinstallatie levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de veiligheid van een pand. Daarom is het belangrijk dat het systeem van goede kwaliteit en betrouwbaar is.
In Nederland zijn er verschillende normen, voorschriften en andere richtlijnen waar men rekening mee moet houden bij het ontwerp, de aanleg en het beheer en onderhoud van een brandmeldinstallatie. De belangrijkste normen zijn de NEN 2535 en NEN 2654-1. We lichten toe wat deze normen inhouden.
NEN 2535
De NEN 2535 geldt in Nederland als de ontwerpnorm voor brandmeldinstallaties. Deze norm bevat de eisen voor het ontwerp, de uitvoering en kwaliteit van nieuw te installeren brandmeldinstallaties. In de NEN 2535 is onder andere bepaald hoe een brandmeld systeem moet worden opgebouwd en welke eisen er gelden ten aanzien van de apparatuur en detectiezones. In deze norm zijn ook de project-eisen opgenomen. Dit gaat onder andere over de aantallen, positie en plaatsing van automatische brandmelders en handbrandmelders.
NEN 2654-1
Zoals alle technische systemen zijn ook brandmeldinstallaties aan veroudering onderhevig. Beheer en onderhoud is daarom noodzakelijk om een brandmeldinstallatie in goede conditie te houden. De NEN 2654-1 is de Nederlandse norm voor het beheer en onderhoud van brandmeld systemen. Hier staan onder de dagelijkse en 4- en 8-maandelijkse taken voor de beheerder in beschreven. Daarnaast geeft de NEN 2654-1 de eisen voor de periodieke controle en het onderhoud van de verschillende componenten van een brandmeldinstallatie. Voor sommige onderhoudstaken wordt vanuit de NEN 2654-1 verwezen naar de voorschriften van de fabrikant. Afhankelijk van het fabricaat kunnen de benodigde handelingen dus verschillen.
Ben ik verplicht deze normen te volgen?
In veruit de meeste gevallen: Ja. Is een brandmeldinstallatie in uw situatie verplicht? Dan moet deze installatie op basis van het Bouwbesluit (artikel 6.20) voldoen aan de eisen uit NEN 2535. Ook bent u als eigenaar verplicht om de brandmeldinstallatie periodiek te (laten) onderhouden conform NEN 2654-1.
Er gaat wel een verandering in deze wetgeving plaatsvinden. Met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2022 wordt het huidige Bouwbesluit vervangen door het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL). Hiermee komt er een verandering in de wetgeving rondom het beheer en onderhoud van brandmeld- en ontruimingsinstallaties. De huidige eis voor onderhoud conform NEN 2654-1 en -2 komt namelijk te vervallen. In plaats daarvan komt er een functionele eis voor ‘adequaat’ beheer, controle en onderhoud. Hier kan invulling aan worden gegeven middels NEN-2654 of de onderhoudsvoorschriften van de fabrikant. Voor bestaande systemen verandert er niets, daar voor blijft de huidige eis van kracht.
In de huidige situatie hoeft u alleen in een uitzonderingssituatie niet aan deze NEN-normen te voldoen. Dit is het geval wanneer er geen wettelijke eis is en u vrijwillig op eigen initiatief een brandmeldinstallatie in uw pand aanbrengt. In dat geval hoeft de installatie niet aan deze normen te voldoen en zijn inspectie en certificering ook niet verplicht. Toch is het raadzaam om ook dan de normen wel te volgen, omdat u daarmee meer zekerheid heeft over de kwaliteit en betrouwbaarheid van het brandmeld systeem.
Vernieuwing van normen
Normen worden eens in de zoveel tijd vernieuwd. Er wordt dan een nieuwe versie gepubliceerd die geactualiseerd is naar nieuwe technische inzichten of ervaringen die met de ‘oude’ norm zijn opgedaan. Wanneer men de actuele staat van een installatie wil vergelijken met de eisen uit de norm, is het dus van belang om er op te letten dat de versie van de norm wordt gehanteerd die van toepassing was toen de installatie werd aangelegd.