Bouwval getransformeerd naar 5 sterren superior hotel
Slot Lieser – een duurzame renovatie
De herbestemming van monumentaal vastgoed vergt een geheel andere aanpak dan een nieuwbouw- of renovatieproject. Er zijn veel extra aspecten waar rekening mee gehouden moet worden wanneer het panden betreft die een belangrijke historische waarde en een hoge monumentale status hebben. Een sprekend voorbeeld hiervan is ‘Schloss Lieser’ in Duitsland. Unica voerde de renovatie aan alle installaties van het gebouw uit en zorgde voor een duurzaam en comfortabel klimaat. Het Duitse kasteel werd volledig gerenoveerd en getransformeerd van een bouwval naar een 5 sterren superior hotel.
Rijke historie
Slot Lieser is gebouwd in de periode 1885-1887, naar een ontwerp van de befaamde architect Heinrich Theodor Schmidt uit Frankfurt. Het kasteel, dat in de stijl van de late Renaissance is gebouwd, is één van de belangrijkste rijksmonumenten van de provincie Rheinland-Pfalz. Het staat op de lijst van de 100 belangrijkste gebouwen in Duitsland. Slot Lieser is gebouwd in opdracht van Eduard Puricelli, destijds een van Duitslands rijkste industriëlen. In 1981 kocht de gemeente Lieser het kasteel waarna het gebouw geruime tijd heeft leeggestaan. In 2010 werd het kasteel eigendom van de Nederlander Piet Killaars. Hij heeft ervoor gezorgd dat het kasteel volledig in de oude glorie is hersteld en haar deuren zal openen als vijfsterren superior hotel.
Leven als een keizer
Killaars heeft veel onderzoek gedaan naar mogelijke bestemmingen voor het gebouw, zoals een zorghotel en appartementen. Uiteindelijk is gekozen voor de realisatie van een hotel. Daarbij had Killaars de nadrukkelijke wens om zijn gasten daadwerkelijk in het slot zelf onder te brengen en niet in een bijgebouw of aanbouw. Gasten ervaren daarmee zelf hoe het is om als een keizer te leven. “Leben wie zu Kaisers Zeiten” is dan ook het motto van het hotel. In het slot bevinden zich 50 hotelkamers; 15 suites en 35 hotelkamers, allen zeer ruim van opzet.
Naadloze afstemming van installaties
Killaars was op zoek naar een samenwerking met één partij die verantwoordelijk zou zijn voor alle installaties. Hij wilde een totaalplan voor de complete renovatie waarin alle werkzaamheden integraal op elkaar afgestemd zouden worden, voordat de werkzaamheden van start zouden gaan. Daarmee wilde hij zorgen voor een naadloze inpassing van de installaties in de veelal spaarzame ruimte die er is in het kasteel.
Als technisch dienstverlener is Unica gewend om projecten integraal te realiseren en de sanitaire installaties, de elektriciteitsinstallaties en de warmtetechniekinstallaties te installeren en perfect op elkaar aan te laten sluiten.
“De installaties zijn met oog voor detail en met eerbied voor de historische waarde van bijvoorbeeld plafonds en lambriseringen onzichtbaar weggewerkt in het gebouw”, aldus Killaars.
Verduurzaming van een monument
“Wanneer je monumenten niet verduurzaamd, worden ze qua exploitatie onbetaalbaar”, aldus Killaars. De energiehuishouding in een monumentaal gebouw vormt de grootste uitdaging, want monumentale gebouwen zijn van oorsprong niet volgens de huidige maatstaven geïsoleerd.
De wet- en regelgeving met betrekking tot rijksmonumenten en de bouwkundige aspecten maakten het lastig om het slot op eenvoudige wijze aan te passen aan de huidige eisen op isolatievlak. Het inpassen van moderne energiezuinige installaties en het realiseren van een comfortabel binnenklimaat in dit gebouw was een hele uitdaging. Samen met Unica heeft Killaars veelvuldig overlegd en gekeken welke energievriendelijke installatie mogelijkheden optimaal zouden passen in het Duitse kasteel.
Het gebouw moest in de originele staat worden teruggebracht. Zo mochten er bijvoorbeeld geen radiatoren worden aangebracht en ook vloerverwarming was onmogelijk als gevolg van de fantastische originele houten vloeren die in vrijwel iedere ruimte van het hotel aanwezig zijn. Unica werkte daarom een concept uit op basis van luchtverwarming. Elke kamer kan met luchtverwarming worden gekoeld en verwarmd. Daarnaast was het een vereiste van Killaars om het gebouw zo energiezuinig en milieuvriendelijk mogelijk te maken. Deze extra uitdaging loste Unica op door het gebruik van puur en alleen water om de convectoren aan te sturen.
Iedere kamer beschikt over een eigen elektriciteitsvoorziening zodat de gast de temperatuur zelf kan regelen naar de eigen comfortbehoefte.
Samenwerking
Unica verzorgde voor renovatie van Slot Lieser het ontwerp, de engineering en de installatie van de elektrotechnische en de werktuigbouwkundige installaties. Dit alles werd op een duurzame wijze gerealiseerd. Een warmte – koudeopslag (WKO) systeem zorgt voor de warmte- en koude opwekking. Het geheel wordt geregeld via een digitaal gebouwenbeheersysteem waarmee de gebouweigenaar altijd inzicht heeft in de status van de installaties en er duurzaam kan worden omgegaan met het energieverbruik.
Het meest positieve van de samenwerking met Unica, is volgens Killaars de samenwerking met alle partijen op de bouw geweest. Gezien de reisafstanden waren alle bouwpartners gehuisvest in hetzelfde gebouw in Lieser. Alle maaltijden werden gezamenlijk genuttigd, wat zorgde voor een prettige sfeer tussen alle betrokken bedrijven en medewerkers. Problemen werden snel besproken en afgehandeld. Dit heeft behalve de prettige werksfeer ook het resultaat enorm bevorderd.
Tips voor herbestemmers
Voor “herbestemmers” heeft Killaars een aantal belangrijke adviezen. “Hou er rekening mee dat de werkelijke kosten veel hoger zullen zijn dan je budget . Gedurende de renovatie kom je vele onverwachte zaken tegen. Soms heel mooi, soms heel vervelend.” Zo bleken er tijdens de renovatie van de kapel prachtige muurschilderingen verborgen te zitten onder het verfwerk. “Het is zonde om deze prachtige muurschilderingen niet in ere te herstellen”, zegt Killaars. “Deze kosten waren niet gebudgetteerd. Zo kom je nog voor meer onverwachte verrassingen te staan. Als je het jezelf makkelijk wil maken, kies dan voor een modern gebouw wat aan de hedendaagse eisen voldoet. Hou je van een uitdaging, wil je iets realiseren voor de maatschappij en ter behoud van ons historisch erfgoed, ga dan een monument verduurzamen!”
The place to be
Dat Slot Lieser een succesvolle transformatie heeft ondergaan, blijkt uit het feit dat het gebouw in januari 2017 werd opgenomen in de jaarlijks uitgebrachte lijst van de New York Times als één van de ‘50 places to be’ in de wereld. Het kreeg plaats 32 toegedicht. Unica is er trots op aan de renovatie van dit bijzondere slot te hebben meegewerkt. Meer informatie over Slot Lieser is te vinden op: www.schlosslieser.de/de/
