De laatste jaren is er meer aandacht gekomen voor corrosie in sprinklerinstallaties. Een grote misvatting daarbij is dat corrosie alleen voorkomt bij installaties die niet deugdelijk zijn ontworpen of onderhouden. De werkelijkheid is dat in elk sprinklersysteem vroeg of laat corrosie zal ontstaan. Hoe snel en in welke mate dit gebeurd is van meerdere factoren afhankelijk, waaronder: het materiaal van de leidingen, de waterkwaliteit, de hoeveelheid zuurstof en de temperatuur.
Microbiële Corrosie (MIC)
Eén van de meest voorkomende vormen van corrosie die we in sprinklerinstallaties aantreffen is MIC. Deze afkorting staat voor ‘Microbiologically Influenced Corrosion’, in het Nederlands ‘microbiële corrosie’ genoemd. MIC wordt veroorzaakt door bacteriën die zich in de leidingen ontwikkelen en vermenigvuldigen en het metaal aantasten. Dit proces verloopt over het algemeen langzaam, maar kan zich onder bepaalde omgevingscondities in slechts enkele maanden tijd flink ontwikkelen.
MIC in technische installaties
MIC veroorzakende bacteriën voelen zich goed thuis in stilstaand water. Deze vorm van corrosie komt dan ook in verschillende soorten watervoerende systemen voor, zoals sprinklerinstallaties, Cv-installaties, andere leidingsystemen en watertanks.
De gevolgen van MIC
Microbiële corrosie tast sprinklerleidingen aan. Hierdoor kunnen er op termijn pitten, gaten en scheuren ontstaan met mogelijk lekkages als gevolg. Andere problemen die door MIC worden veroorzaakt zijn slib- en slijmvorming. Hierdoor ontstaat er een laag corrosie afzetting op de bodem van de buis. In een vergevorderd stadium kunnen leidingen of sprinklers gedeeltelijk of zelfs volledig geblokkeerd raken, wat de sprinklerbeveiliging in gevaar brengt. In het ergste geval kan dit betekenen dat de sprinklerinstallatie niet goed functioneert bij brand, met alle mogelijke gevolgen van dien. Dit wilt u beslist voorkomen! Daarom is het belangrijk om corrosie tijdig te signaleren en het corrosieproces te remmen.
“Vergevorderde corrosie kan leiden tot lekkages of zelfs tot het falen van (delen) van het sprinklersysteem”
Corrosie is van buitenaf vaak niet zichtbaar
MIC is goed te bestrijden wanneer dit op tijd wordt ontdekt. Het probleem is echter dat het corrosie proces lange tijd onopgemerkt kan blijven. Aan de buitenkant van de buis wordt corrosie meestal pas zichtbaar als er al ernstige problemen zijn ontstaan, zoals een lekkage. Het leidingwerk vanaf de buitenkant visueel controleren geeft dus onvoldoende garantie om aan te kunnen nemen dat er zich géén corrosie problemen zullen voordoen.
Zeer plaatselijk
Corrosie kan overigens ook zeer plaatselijk optreden. Locaties in het leidingwerk die extra gevoelig zijn voor corrosie zijn onder andere doodlopende eindes en zakstukken. In de praktijk komen wij regelmatig situaties tegen waarbij er géén of nauwelijks signalen van corrosie worden gevonden in het ene deel van een leiding, maar dat wij 5 of 10 meter verderop wel ernstige corrosie aantreffen.
Onderstaande foto’s zijn gemaakt tijdens een endoscopisch leidingonderzoek. Beide foto’s tonen dezelfde sprinklerleiding op twee punten met een onderlinge afstand van nog geen 3 meter.
Sprinklerleidingen controleren op corrosie
Een betrouwbare methode om de sprinklerleidingen te onderzoeken op corrosie is het uitvoeren van een inwendig leidingonderzoek. Vanuit het onderhoudsvoorschrift TB80 is het ook verplicht om ten minste eens per 15 jaar een inwendig leidingonderzoek uit te laten voeren.
Het inwendig leidingonderzoek kan worden uitgevoerd door de installatie af te tappen en leidingen uit te nemen. Een veel minder ingrijpende methode is om de binnenkant van de leidingen met behulp van een endoscopische camera te onderzoeken. Groot voordeel van deze methode is dat dit efficiënter is en daardoor ook veel minder overlast veroorzaakt. Met een endoscopisch leidingonderzoek kan een flinke lengte van de leidingen inwendig worden bekeken, waardoor er een goed algeheel beeld wordt verkregen over de inwendige staat van het leidingwerk.
BART-test
Uit voorzorg of naar aanleiding van het inwendig leidingonderzoek kan het verstandig zijn om de mate van bacteriologische activiteit in het sprinklersysteem te onderzoeken. Hiervoor maakt Unica gebruikt van de BART-test (Biological Activity Reaction Test). Hierbij nemen wij meerdere watermonsters en om deze te controleren op de aanwezigheid van verschillende soorten MIC veroorzakende bacteriën.
Onze collega Hugo van Galen legt uit hoe dit in zijn werk gaat.
Maatregelen bij corrosie
Wat als uit het inwendig leidingonderzoek en/of de BART-test blijkt dat de corrosie een gevaar vormt voor de kwaliteit van uw sprinklerinstallatie? In dat geval is het verstandig om maatregelen te nemen om het corrosieproces te remmen of, in het geval van vergevorderde corrosie, lekkages en verstoppingen te voorkomen of verhelpen.
Afhankelijk van de ernst van de situatie kunnen wij de volgende stappen nemen:
- Het leidingwerk doorspoelen om vervuiling te verwijderen
- Een additief aan het water toevoegen om de bacteriegroei te remmen
- De intreding van nieuw (zuurstofrijk) water zo veel mogelijk beperken
- Ernstig gecorrodeerde leidingen en sprinklers vervangen