Anna Daalderop van Wiggen (22) studeert Technische Bedrijfskunde aan de Avans Hogeschool in Den Bosch. Voor haar stage bij Unica Building Projects onderzocht ze wat de toegevoegde waarde is van urban mining en hoe Unica dit kan inzetten voor een meer circulaire bedrijfsvoering. “Zet in op hybride bouwen, zoek elkaar op en ga gewoon beginnen.”
Het grondstoffentekort en meer wet- en regelgeving op het gebied van duurzaamheid en circulariteit leidt in de bouw en technische dienstverlening tot een stijgende vraag naar circulaire oplossingen. Bij veel bedrijven ontbreekt het echter aan kennis om klanten, waaronder onderwijs- en zorginstellingen en (semi)overheidsorganisaties, duurzame of circulaire alternatieven te kunnen bieden.
Gebruikte wc-pot
Anna Daalderop van Wiggen voerde in het begin van haar stage gesprekken met medewerkers om te peilen waar Unica op dit gebied staat. “Unica-medewerkers zijn over het algemeen heel gemotiveerd om hun circulaire kennis te verbreden, maar ze weten vaak niet hoe zij duurzaamheid en circulariteit in de praktijk kunnen toepassen.” Het duurzame ondernemers netwerk bracht Anna op het idee om haar onderzoek specifiek te richten op urban mining (zie kader). “Dit is een vrij nieuw thema, dat me gelijk aansprak”, zegt Anna. “Urban mining is namelijk een belangrijk onderdeel van een circulaire bedrijfsvoering, maar het is voor veel bedrijven ook een knelpunt. Want hoe pas je producten met een tweede, derde, vierde leven toe in projecten? Hoe vermarkt je urban mining? Veel medewerkers en klanten willen liever geen gebruikte wc-pot, hoorde ik vaak. Of: de klant wil overal dezelfde spiegels. En hoe knoop je als ‘system integrator’ al die verschillende elementen aan elkaar?”
Groeiend bewustzijn
“Anna legt de vinger op de zere plek”, zegt Roy Wagemans, commercieel manager bij Unica en tevens Anna’s stagebegeleider. “In de bouw zijn we dol op repeterend vermogen, maar als we iets willen veranderen, zullen we als keten door een andere bril moeten kijken.” Anna knikt: “Er staat in Nederland 7 miljoen vierkante meter aan panden leeg, waar je materialen uit kunt ‘mijnen’. Daarmee kun je de grondstoffenschaarste voor een groot deel oplossen. Je ziet dat het bewustzijn hierover langzaam begint te groeien. Het is verder slim om nu al na te denken over later. Veel nieuwe gebouwen en installaties worden zo robuust gebouwd, dat het moeilijk zal worden om daar straks grondstoffen uit te halen. Er mag dus best wat minder ‘hufterproof’ worden gebouwd.”
Vraag en aanbod
Voor haar onderzoek legde Anna haar oor te luister bij bedrijven die al bezig zijn met urban mining. “Prijs is nu nog vaak de belangrijkste drijfveer bij het realiseren van bouwprojecten. Toch zijn circulaire materialen niet duurder, maar ook niet goedkoper dan lineaire of nieuwe materialen. Ze worden op dezelfde manier aangeboden, met dezelfde garantie. Toch denken veel mensen dat een circulair materiaal goedkoper is, omdat het al eens is gebruikt. Die ‘tweedehandsmentaliteit’ zit de circulaire gedachtegang in de weg”, stelt Anna. “We moeten zelf gaan begrijpen én onze klanten uitleggen dat er geen prijsverschil is, maar een waardeverschil. En dat urban mining juist veel waarde heeft – het is beter voor het klimaat, draagt bij aan een duurzaam imago.” Als wordt het op termijn wél goedkoper, legt Anna uit: “Omdat urban mining nieuw is, verloopt het proces nu nog niet vlekkeloos en is het aanbod van circulaire producten klein vergeleken met lineaire producten. Maar wanneer de vraag naar circulaire materialen in de toekomst stijgt – en dat gaat gebeuren – wordt het distributieproces meer gestandaardiseerd en daalt de prijs van urban mining producten.”
Hybride bouwen
De markt van circulaire materialen is sterk in ontwikkeling, er komen steeds meer producten bij. Nu al zijn onder meer kabel- en wandgoten, ladderbanen, schakelmateriaal, kunststofbuizen, lichtarmaturen, patchkasten, magneetsluitingen, sensoren, melders, en isolatiematerialen circulair verkrijgbaar. Overigens denkt Anna niet dat urban mining de ‘nieuwmarkt’ volledig kan vervangen. “Mijn advies is om in te zetten op hybride bouwen. Hierbij worden in de bouw circulaire materialen gebruikt en waar nodig aangevuld met lineaire materialen. Zo stimuleer je de circulaire economie en bedrijfsvoering en loop je als bedrijf minder risico bij schommelingen in het circulaire aanbod. Investeer daarnaast in kennisopbouw binnen Unica, met leveranciers en klanten. Samenwerking is hard nodig om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen en om écht stappen te zetten op het gebied van verduurzaming en circulariteit.” Anna’s laatste advies is: “Begin! De markt is conservatief en schuw, dus Unica kan concurrentievoordeel behalen door als een van de eersten te beginnen. Ga stap voor stap te werk en vier kleine successen. Alle beetjes samen dragen bij aan een circulaire en betere wereld.”
Grote maatschappelijke impact
Stage lopen bij Unica Building Projects was voor Anna Daalderop van Wiggen een bewuste keuze. “Ik maak me zorgen om onze planeet. We gebruiken meer grondstoffen dan de aarde kan produceren en we moeten echt méér doen om de CO2-uitstoot terug te dringen om klimaatverandering tegen te gaan. Je kunt afval scheiden en op andere manieren een kleine bijdrage leveren – en dat doe ik natuurlijk ook –, maar ik wil méér impact hebben. Toen ik van een medestudente hoorde dat zij stage had gelopen bij Unica en onderzoek had gedaan naar circulariteit, dacht ik: dat wil ik ook!”
Roy Wagemans, commercieel manager bij Unica en stagebegeleider, is blij met de populariteit van Unica onder jonge studentes Technische Bedrijfskunde. “We hebben in korte tijd drie studentes gehad die een maatschappelijk statement willen maken op het gebied van verduurzaming en circulariteit en die hun stageopdracht naar de next level tillen. Hun enthousiasme is aanstekelijk en hun onderzoek helpt Unica een flinke stap vooruit.”