In Maastricht wordt nieuwbouwcomplex De Scheg gerealiseerd met een mix van koop en huur, waar jonge starters betaalbaar kunnen wonen. In totaal komen er 336 woningen, waarvan 83 koopappartementen. Wonen Limburg en Wonen Limburg Accent realiseren 253 appartementen in de sociale en middenhuur. Maatschappelijk warmtebedrijf Warmtelevering Wonen Limburg (WWL) gaat voor de woningcorporatie en particuliere kopers met behulp van een energiecentrale warmte en koeling leveren voor het gebouwencomplex. Unica ondersteunt WWL met het ontwerp, de realisatie en instandhouding van de energiecentrale gedurende 15 jaar.
De Scheg is een bouwproject dat zich niet in een paar woorden laat vangen. “Het is technisch, duurzaam en organisatorisch zeer complex”, zegt Marcel Gehrels, ontwikkelaar duurzame energie en in de eerste fase de projectleider namens Unica Energy Solutions. “De afgelopen drie jaar hebben we met alle betrokkenen een intensieve reis gemaakt met veel ups en downs.”
Warmtebedrijf
In de wijk Wittevrouwenveld in Maastricht verrijzen momenteel twee woongebouwen en een woontoren met een laagbouwgedeelte. “Drie jaar geleden kreeg Unica Energy Solutions de opdracht om voor het hele complex een energiecentrale te bouwen die koeling, warmte en hoge temperatuur warmte voor tapwater levert”, zegt Marcel. WWL, Wonen Limburg en Unica kennen elkaar dan al jaren. Zo is Unica Building Services consortiumpartner in het onderhoudscontract dat WWL en de woningcorporatie hebben afgesloten en exploiteert Unica Energy Solutions een pand in Panningen. “Juist vanwege onze specialistische kennis en ervaring met exploitatie werd Unica ook voor dit project gevraagd”, weet Marcel. “Om bewoners te beschermen tegen hoge energiekosten wil Wonen Limburg invloed houden op de tarieven. Op die manier zijn bewoners niet afhankelijk van een commerciële energieleverancier. Omdat WWL nog geen ervaring had met nieuwbouwinstallaties was onze expertise meer dan welkom.”
Bovenaanzicht bouwplaats ondergrondse energiecentrale
Technisch uitdagend
Volgens Marcel sprong Unica op een rijdende trein. “Toen WWL – in dit project onze opdrachtgever – in dit project stapte, was de engineering van de bouw al van start gegaan. Er lag al een definitief ontwerp voor de energiecentrale van een commerciële warmteleverancier. Deze was gepland in een kelder van 80 vierkante meter, maar we zagen meteen: dat gaat nooit passen. Na veel overleg en tekeningen over en weer is uiteindelijk gekozen voor een nieuwe locatie deels onder de grond in de binnentuin. We gaan de energiecentrale dus grotendeels ondergronds bouwen met luiken, een trap en een lift naar beneden. Zo blijft de installatie toegankelijk voor service en onderhoud.”
Tekening en model van de energiecentrale
Ondergronds bouwen is op zich goed te doen, aldus Marcel. “De technische uitdaging van dit project ligt meer in het feit dat we de warmte en koude uit de lucht moeten halen. Op de locatie kan namelijk geen WKO-bron worden geboord, hiervoor is de bodem ter plekke niet geschikt. We hebben te maken met allerlei wet- en regelgeving – geluids- en veiligheidsnormen, de Warmtewet, eisen voor Bijna Energie Neutrale Gebouwen (BENG) – én een beperkte aansluitcapaciteit. Er mag geen stroom terug worden geleverd aan het elektriciteitsnet, maar we gaan wel 500 PVT-panelen plaatsen. Deze panelen vangen warmte in (bij verwarmen), geven warmte af (bij koelen) en wekken elektriciteit op. Deze (verdampings)warmte gebruikt de warmtepomp om de temperaturen voor verwarmingswater en warmtapwater te produceren. Ook kan de warmtepomp bij hoge temperaturen via deze panelen de warmte kwijt, zodat er ook gekoeld kan worden. Het grote oppervlakte is nodig om voldoende warmte uit de omgeving en het zonlicht te kunnen halen en om de warmte in de zomerperiode af te voeren. We hebben innovatieve warmtepompen aan het ontwerp toegevoegd om overtollige warmte te kunnen opslaan in buffers.”
Installatie te zien op de bouwplaats
Toekomstgericht
De Scheg is volgens Marcel toonaangevend als het gaat om duurzaam en toekomstgericht bouwen. “Het ontwerp van de energiecentrale is sterk innovatief, zonder gebruik van fossiele brandstoffen en met een hoog energetisch rendement. We halen alles uit de kast om zo energiezuinig mogelijk te leveren. De grote hoeveelheid PVT panelen is zoals gezegd uniek: dit wordt het grootste energiedak van Nederland! Daarnaast is dit een van de eerste collectieve energiecentrales met warmtepompen die werken op natuurlijke koudemiddelen; propaan en isobutaan.”
Bijzonder is volgens Marcel ook dat de energiecentrale in Maastricht modulair wordt opgebouwd. “We werken hiervoor samen met Dutek. Dit bedrijf produceert de warmtepompen, pompskids, regeltechniek en alle componenten – hooggespecialiseerd werk – prefab in de werkplaats in Staphorst. Hierdoor is de werktijd op de bouw straks minimaal. Dat is belangrijk, want ook tijd speelt inmiddels een rol. In december starten we met de bouw van de energiecentrale. In de loop van 2025 moet De Scheg klaar zijn en kunnen de bewoners de sleutel van hun nieuwe appartement in ontvangst nemen.”
Impressiebeeld de Scheg, Wonen Limburg
Energietransitie
Hoewel het project voor de nodige hoofdbrekens heeft gezorgd, is Marcel blij met het resultaat tot nu toe. “Ik ben vooral trots op de samenwerking tussen de verschillende partijen. Unica Energy Solutions en Unica Building Projects vullen elkaar om te beginnen perfect aan. Unica Energy Solutions verzorgt het ontwerp en de bouw van de energiecentrale. Unica Building Projects is verantwoordelijk voor het leidingwerk tussen de gebouwen en de energiecentrale, en in de gebouwen tot en met de afleversets. Ook de samenwerking met onze leveranciers Triple Solar (PVT panelen) en Dutek Energy Solutions (energiecentrale), de architect, omgevingsarchitect en bouwbedrijf Van Wijnen verloopt zeer constructief”, aldus Marcel. “Iedereen voelt de urgentie van de energietransitie en realiseert zich dat deze zich niet zonder pijn zal voltrekken. Tevens ziet iedereen de noodzaak om problemen samen op te lossen. Dit zorgt ervoor dat we, ondanks de vele hobbels op de weg, nog steeds samen op reis zijn.”